Walka z przemocą domową rozszerzona. Ważna nowelizacja w parlamencie

Blanka Aleksowska

Szersze postrzeganie zjawiska przemocy, większa kontrola nad sprawcami, narzędzia zwiększające bezpieczeństwo ofiar - parlament pracuje nad zmianami w ustawie o zapobieganiu przemocy domowej. To inicjatywa rządowa, daleko uzupełniająca dotychczas obowiązujące przepisy.

– To szereg zmian służących większej ochronie rodziny – mówiła pod koniec listopada Anna Schmidt, wiceminister rodziny oraz pełnomocnik rządu ds. równego traktowania.

Nowelizacja ustawy antyprzemocowej, która z kilkoma senackimi poprawkami wróci teraz do Sejmu, ma znacznie rozszerzyć definicję oraz narzędzia walki z przemocą w rodzinie. A skala tego zjawiska w Polsce jest niestety wciąż bardzo duża.

Przygnębiające liczby

W kwietniu tego roku opublikowaliśmy wstrząsający raport, z którego wynika, że problem ten znacząco wzrósł w trakcie pandemii i lockdownów. Policyjne dane statystyczne dotyczące zjawiska przemocy wobec dzieci oparte są na danych procedury „Niebieskiej Karty”. Pomaga ona w monitorowaniu przemocowych rodzin oraz w szybszym reagowaniu na tego rodzaju sytuacje.

Z danych wynika, że w porównaniu do lat 2019 i 2020, w 2021 r. nastąpił też spadek liczby zgłoszonych przypadków przemocy w rodzinie. Odnotowano 141 409 sytuacji dotyczących poszczególnych rodzajów przemocy, (w stosunku do 2020 r. to spadek o 22 656 przypadków, a w stosunku do 2019 r. - o 24 693).

W 2021 r. zarejestrowano 50 002 przypadki przemocy fizycznej, 70 611 – psychicznej, 1048 – seksualnej, 1548 – ekonomicznej oraz 18 200 przypadki “innego rodzaju przemocy”. Raport policji wyraźnie wskazuje, że zdecydowanie najczęściej zgłaszaną formą przemocy wobec nieletnich w rodzinie, zarówno w ubiegłym roku, jak i dwóch poprzednich latach, pozostaje właśnie przemoc psychiczna. Przypadki tego rodzaju znęcania stanowią niemal 50 proc. ogólnej liczby przypadków przemocy w rodzinie (35,4 proc. dotyczy przemocy fizycznej).

Choć w 2021 roku nastąpiły spadki tych liczb, eksperci i organy ścigania podkreślają, że wszelkie dostępne dane nie odzwierciedlają w pełni skali zjawiska przemocy wobec dzieci, bo wciąż wiele takich sytuacji i ich sprawców nie jest zgłaszanych. Według organizacji monitorujących reakcje policji i wymiaru sprawiedliwości na zgłoszenia przemocy, małoletnie dzieci często nie są traktowane jako osoby pokrzywdzone, choć zamieszkują wspólnie z oskarżonym/podejrzanym lub inną osobą pokrzywdzoną przestępstwem znęcania się.

– Szeroko rozumiany wymiar sprawiedliwości nie pełni więc swojej funkcji dostrzegania i rozstrzygania konfliktów oraz prewencji przemocy wobec często najbardziej bezbronnych członków społeczeństwa. Potrzebna jest nowelizacja przepisów kodeksu postępowania karnego w taki sposób, by przy dokonywaniu oceny potrzeb osoby pokrzywdzonej przestępstwem brane były pod uwagę takie cechy osobowe jak m.in. wiek, problemy z komunikacją, związek ze sprawcą lub zależność od niego czy doświadczenie przestępstwa w przeszłości – mówiła “Głosowi Wielkopolskiemu” Zofia Branicka z Fundacji Court Watch Polska. A właśnie takie - oraz inne, ważne zmiany - zawiera procedowana nowelizacja ustawy o zapobieganiu przemocy.

Ofiary pod ochronę, sprawcy odizolowani

Nowelizacja ustawy antyprzemocowej opracowanej przez rząd ma rozszerzyć definicję tego zjawiska o przemoc ekonomiczną i cyfrową. To pozwoli na ściganie i pomoc ofiarom w takich przypadkach.

Ponadto, zmiany zakładają wprowadzenie kolejnych zakazów zbliżania się, zakaz kontaktowania się przez telefon i środki komunikacji elektronicznej oraz zakaz wstępu w określone miejsca, np. miejsce pracy osoby dotkniętej przemocą. Wszystkie te restrykcje będą mogły być stosowane łącznie, aby jak najlepiej chronić ofiarę i zapewnić jej bezpieczeństwo. Opracowano także normy dotyczące informowania o prawach i obowiązkach oraz pouczania, by były one przyjazne i zrozumiałe dla osób dotkniętych przemocą oraz dostosowane do ich potrzeb wynikających z wieku, cech osobowych, a także charakteru popełnionego na ich szkodę przestępstwa. Wprowadzono też zapis zobowiązujący orzekających w takich sprawach sędziów do odpowiedniego szkolenia dotyczącego przesłuchiwania osób małoletnich.

Po zatwierdzeniu poprawek przez Sejm, nowelizacja trafi na biurko prezydenta.

---------------------------

Zainteresował Cię ten artykuł? Szukasz więcej tego typu treści? Chcesz przeczytać więcej artykułów z najnowszego wydania Głosu Wielkopolskiego Plus?

Wejdź na: Najnowsze materiały w serwisie Głos Wielkopolski Plus

Znajdziesz w nim artykuły z Poznania i Wielkopolski, a także Polski i świata oraz teksty magazynowe.

Przeczytasz również wywiady z ludźmi polityki, kultury i sportu, felietony oraz reportaże.