Polacy przeciwko karze śmierci. "Nie odstrasza i nie zniechęca do popełnienia zbrodni"

Blanka Aleksowska

Czy w przypadku najcięższych zbrodni powinniśmy dopuszczać karę śmierci? Większość Polaków jest dziś temu przeciwna. – Statystyki w krajach, w których ta kara jest legalna i stosowana, pokazują, że nie zniechęca ona do popełniania zbrodni, nie odstrasza – mówi nam Bartosz Pilitowski, szef Fundacji Court Watch.

Temat kary śmierci powrócił za sprawą wypowiedzi premiera Mateusza Morawieckiego. Jak stwierdził podczas sesji odpowiedzi na pytania internautów w mediach społecznościowych, “kara śmierci za najcięższe przestępstwa powinna być dopuszczalna”.

– To mój osobisty pogląd, że w przypadku, gdy mamy do czynienia z np. seryjnym mordercą, gdzie dowody nie pozostawiają najmniejszej wątpliwości, albo ze zbrodniarzem wojennym (…), powinniśmy dopuszczać również karę śmierci – ocenił premier.

Słowa premiera wywołały dyskusję, czy kara śmierci faktycznie jest słusznym rozwiązaniem. O stosunek do tego rozwiązania zapytano Polaków w sondażu IBRiS dla “Rzeczpospolitej”. Jak się okazuje, większość badanych - 54,1 proc. - jest karze śmierci przeciwna. 38,7 proc. ją popiera.

Czy kara śmierci zmniejszyłaby liczbę zbrodni? Jak podkreśla Bartosz Pilitowski, socjolog i prezes Fundacji Court Watch, dane z krajów, gdzie kara śmierci nadal bywa stosowana, pokazują, że to nie jest skuteczny “straszak”.

– Przestępczość np. w USA jest wyższa, niż w Europie. Zbrodnie, za które kara śmierci grozi - czyli przykładowo zabójstwa ze szczególnym okrucieństwem, seryjne morderstwa - najczęściej nie są popełniane w przemyślany, skalkulowany sposób. To przeważnie zbrodnie w afekcie albo wynikające z zaburzeń psychicznych. Te osoby nie myślą o tym, jaka kara im grozi – wskazuje nasz rozmówca.

Jak dodaje ekspert, dziś kara śmierci stosowana jest w przypadkach wyjątkowych, budzących szczególne potępienie. – Kara dożywocia może być jednak bardziej dolegliwa i surowa dla sprawcy. Mamy narzędzie do tego, by trwale odizolować taką szczególnie groźną jednostkę od społeczeństwa – podkreśla Pilitowski.

Na negatywny stosunek Polaków do kary śmierci mogły wpłynąć także dramatyczne historie osób niesłusznie skazanych, takich jak Tomasz Komenda czy Arkadiusz Kraska. – Pokazały one, że wymiar sprawiedliwości nie jest nieomylny, że zdarzają się tragiczne błędy. I gdybyśmy mieli karę śmierci, zabilibyśmy niewinne osoby – zaznacza socjolog. Dodaje również, że pozostawienie przy życiu np. seryjnego zabójcy, psychopatycznego mordercy, pedofila - pozwala badać sposób myślenia i działania takich jednostek.

– Rozwijając kryminalistykę, kryminologię czy psychopatologię, lepiej znamy mechanizmy zbrodni i dzięki temu potem łatwiej nam ścigać tego typu sprawców, rozpracowywać ich. To dla społeczeństwa duża korzyść – wskazuje szef Court Watch.

Kara śmierci obowiązywała i była wymierzana w Polsce od początków powstania państwa polskiego, w okresie zaborów (stosowana przez państwa zaborcze) do końca lat 80. XX wieku. W 1998 oficjalnie została zniesiona.

Ostatni wyrok śmierci poprzez powieszenie wykonano w Polsce Ludowej 21 kwietnia 1988 roku w krakowskim więzieniu przy ul. Montelupich na Andrzeju Czabańskim - mężczyźnie skazanym za gwałt, zabójstwo oraz podwójne usiłowanie zabójstwa. Ostatnią karę śmierci poprzez rozstrzelanie wykonano w Forcie Rembertowskim w Warszawie 7 marca 1979 (za zabójstwo na tle seksualnym).

W Poznaniu ostatnim straconym w ramach kary śmierci był Edmund Kolanowski - seryjny morderca i nekrofil. Przyznał się do zabicia kilku osób oraz wielokrotnych profanacji i okaleczeń zwłok. Został powieszony 28 lipca 1986 roku.

Czytaj też: Większość Polek nie chce mieć dzieci? "To nie jest precyzyjny i prawdziwy komunikat"

---------------------------

Zainteresował Cię ten artykuł? Szukasz więcej tego typu treści? Chcesz przeczytać więcej artykułów z najnowszego wydania Głosu Wielkopolskiego Plus?

Wejdź na: Najnowsze materiały w serwisie Głos Wielkopolski Plus

Znajdziesz w nim artykuły z Poznania i Wielkopolski, a także Polski i świata oraz teksty magazynowe.

Przeczytasz również wywiady z ludźmi polityki, kultury i sportu, felietony oraz reportaże.