Od 22 lutego nowe prawo pracy!
Najistotniejsza z nowości, jakie wejdą w życie 22 lutego 2016 roku, dotyczy umów na czas określony. Ma chronić pracowników przed nadużyciami w sytuacjach, gdy przedłużano je w nieskończoność.
22 lutego, dokona się prawdziwa rewolucja w Kodeksie pracy w kwestii umów zawartych na czas określony. Zmiana prawa ma chronić pracowników przed tym, na co tak często narzekali - czyli nadużyciami w sytuacjach, gdy umowy terminowe przedłużano im w nieskończoność.
Co się zmieni
Od 22 lutego umowy terminowe będą mogły być zawierane z pracownikiem na okres do 36 miesięcy. W tym do:
- 3 miesięcy - umowa na okres próbny,
- 33 miesięcy - umowa na czas określony.
Po tym okresie umowę będzie można zawrzeć (ale będą wyjątki) na czas nieokreślony.
Jak te zmiany będą wyglądały w praktyce
Przepisy obowiązujące do 22 lutego nie przewidują ograniczenia czasowego trwania umowy o pracę na czas określony. Po wejściu w życie zmian tego rodzaju umowy będą mogły być zawierane maksymalnie na 33 miesiące.
Także w przypadku zawarcia między tymi samymi stronami stosunku pracy kilku umów o pracę na czas określony łączny okres zatrudnienia na ich podstawie nie będzie mógł przekraczać 33 miesięcy.
Przekroczenie tego terminu spowoduje, że od dnia następującego po jego upływie pracownik będzie uważany za zatrudnianego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Od tej reguły będą jednak pewne wyjątki
Nie będzie ona obowiązywała w przypadku: a zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, a wykonywania prac o charakterze dorywczym oraz sezonowym, a przez okres kadencji, a gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie.
Wyjątki te dotyczą umów, których zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.
Gdy to Twoja czwarta umowa
Kolejną istotną zmianą jest to, że w przypadku zawarcia czwartej umowy pracownik będzie uważany za zatrudnianego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Ważne! Nie będzie miało znaczenia, jaki okres upłynie między zawarciem kolejnych umów o pracę na czas określony. Ta nowość jest bardzo wyczekiwana, bo w myśl starych przepisów (czyli tych obowiązujących do 21.02.2016), owszem, istnieje ograniczenie do dwóch umów terminowych. Ale nie ma żadnego ograniczenia czasowego. To powoduje, że dało się zawrzeć jedną umowę przykładowo na trzy lata, a potem drugą - na kolejne trzy... A jeśli pomiędzy jedną a drugą umową na czas określony z tym samym pracownikiem była przerwa wynosząca ponad miesiąc, warunek ograniczenia do dwóch umów zawartych na czas określony zaczynał biec od nowa.
Będą trzy rodzaje umów
Po zmianach w Kodeksie pracy będą trzy rodzaje umów o pracę. To znaczy na: * czas nieokreślony, * czas określony, * okres próbny.
Umowa na okres próbny
Pracodawca będzie mógł zawrzeć umowę o pracę na okres próbny tylko raz - by sprawdzić kwalifikacje pracownika i możliwości wykonywania określonej pracy. Tylko w określonych przypadkach można będzie ponownie zatrudnić pracownika na okres próbny. To jest: a jeżeli ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy, a po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę - jeżeli ma być zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy. W tym przypadku dopuszczalne jest jednokrotne, ponowne zawarcie umowy na okres próbny
Jak będzie się miało nowe prawo do starych umów
Ograniczenie trzydziestotrzymiesięczne dla okresu trwania zatrudnienia na podstawie umów terminowych liczy się dopiero od wejścia w życie nowych przepisów.
Do limitów nie będą wliczane okresy zatrudnienia przypadające przed 22.02.2016.
Okresy wypowiedzenia
Od 22 lutego 2016 każdą umowę o pracę będzie można wypowiedzieć. Okres wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony i nieokreślony będzie uzależniony od okresu zatrudnienia pracownika u pracodawcy. Wyniesie:
- 2 tygodnie - gdy był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc - jeżeli był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące - jeżeli pracował co najmniej 3 lata.
W związku z wypowiedzeniem umowy o pracę szef będzie mógł zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia. Zachowa on prawo do wynagrodzenia. Jego wysokość będzie ustalana na zasadach, jakie obowiązują przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.
To warto wiedzieć o wypowiedzeniach
Gdy wejdą w życie opisywane zmiany w Kodeksie pracy, to zrównany zostanie okres wypowiedzeń umów na czas określony oraz umów na czas nieokreślony.
Zapamiętaj: wypowiedzenie umowy będzie zależne od określonej w niej długości, a nie jej rodzaju. Pamiętaj jednak, że bez zmian pozostanie okres wypowiedzenia umów zawartych na okres próbny. W dalszym ciągu pracodawca nie będzie obowiązany do podania pracownikowi przyczyny wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony.
W przypadku umów o pracę na czas określony zawartych przed wejściem w życie nowych przepisów, a wypowiadanych po ich wejściu w życie, przy ustalaniu długości okresu wypowiedzenia nie uwzględnia się okresów zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy przypadających przed dniem wejścia w życie nowych przepisów - wyjaśnia Łukasz Szpilski, prawnik Okręgowego Inspektoratu Pracy w Zielonej Górze.
Przykład: strony stosunku pracy zawarły umowę o pracę od 6.10.2013 roku do 31.12.2016 roku z możliwością jej wcześniejszego wypowiedzenia. Jeżeli na przykład 29.09.2016 pracodawca wypowiedziałby pracownikowi umowę o pracę, to rozwiązałaby się z dniem 30.10.2016.
Jest projekt kolejnych zmian w kodeksie
Konieczność potwierdzania pracownikowi na piśmie podstawowych ustaleń związanych z zawarciem umowy o pracę - to zmiana zaproponowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Obecnie, jeśli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien - najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika - potwierdzić mu na piśmie ustalenia co do stron umowy, jej rodzaju i warunków. Takie potwierdzenie powinno być mu dostarczone do końca pierwszego dnia pracy. W praktyce jest to wykorzystywane do nielegalnego zatrudniania. Projekt zmian wprowadzi obowiązek potwierdzania pracownikowi na piśmie podstawowych ustaleń związanych z zawarciem umowy o pracę jeszcze przed dopuszczeniem go do pracy.
Od lipca tego roku mają być kolejne nowości
Od 1 lipca 2016 roku ma obowiązywać minimalna stawka godzinowa wynosząca 12 złotych. Obejmie umowy zlecenia oraz o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu, z pewnymi wyłączeniami.
Stawka minimalnego wynagrodzenia 12 zł brutto za godzinę ma być stosowane do wszystkich umów, bez względu na sposób ustalania wynagrodzenia (według stawki godzinowej, miesięcznej, tygodniowej, itp.).
O prawie pracy
Prawo pracy określa prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, będących stronami stosunku pracy. W szczególności w zakres prawa pracy wchodzą regulacje dotyczące między innymi: powstania i ustania stosunku pracy; obowiązki i uprawnienia pracownika i pracodawcy; czas pracy; urlopy; ochronę pracy, bezpieczeństwo i higienę pracy; rozstrzyganie sporów ze stosunku pracy.
Podstawowym źródłem prawa pracy jest Kodeks pracy. Źródła tego prawa tworzą jednak specyficzny, bardzo rozbudowany zbiór norm prawnych. Znajdują one swoje odzwierciedlenie w wielu aktach prawnych o różnej randze - od źródeł prawa powszechnie obowiązujących (konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia), po akty wewnątrzzakładowe (to jest układy zbiorowe pracy, porozumienia zbiorowe, regulaminy czy statuty. Układy te mogą w sposób bardziej korzystny określać uprawnienia pracownicze uregulowane w Kodeksie Pracy oraz innych przepisach.
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej obowiązującymi źródłami prawa stały się również akty wspólnotowe.