Niezapomniane Kresy II RP. Sukces czy porażka?

Czytaj dalej
Paweł Stachnik

Niezapomniane Kresy II RP. Sukces czy porażka?

Paweł Stachnik

II Rzeczpospolita. Ziemie wschodnie przedwojennej Polski zostały wywalczone zbrojnie. Były słabiej zaludnione i gorzej zagospodarowane niż reszta kraju. Państwo nie miało środków, by należycie podnieść ich poziom ekonomiczny i cywilizacyjny. Odgrywały za to ważną rolę w polskiej kulturze i tożsamości.

W toczących się u zarania niepodległości dyskusjach na temat granic odrodzonego państwa punktem wyjścia było zwykle terytorium Rzeczypospolitej sprzed I rozbioru. Jednocześnie zdawano sobie sprawę, że jest to założenie tylko teoretyczne, bo potencjał polityczny i wojskowy tworzącego się kraju nie pozwoli, by geograficznie sięgnąć tak daleko.

Terytorium Polski na wschodzie musiało więc być mniejsze, niemniej nikt nie dopuszczał myśli, że Polska zrezygnuje z dużej części ziem zabranych i tak związanych z polskością miast jak Wilno, Grodno, Lwów, Łuck czy Kamieniec Podolski.

Zdobyte w walce

O przebiegu wschodnich granic II Rzeczypospolitej zdecydowała seria wojen stoczonych z sąsiadami w latach 1918-1921: polsko-ukraińska, polsko-litewska i polsko-bolszewicka.

Zasadniczy przebieg granicy został ustalony w traktacie ryskim z 18 marca 1921 r. oraz decyzją Rady Ambasadorów (skupiała przedstawicieli mocarstw zwycięskich w I wojnie światowej) z 15 marca 1923 r., która uznała przynależność do Polski Wileńszczyzny i Galicji Wschodniej.

Z ziem kresowych utworzono siedem województw: wileńskie, nowogródzkie, poleskie, wołyńskie, stanisławowskie, tarnopolskie i lwowskie. Na początku lat 20. mieszkało w nich około 10 mln ludzi. Były to mniej więcej tereny, które Rosja zagarnęła w III rozbiorze. Poza granicami Rzeczypospolitej znalazły się więc ziemie I i II rozbioru.

Paradoksalnie tereny, które dziś mamy na myśli mówiąc o Kresach (Wileńszczyzna, Polesie, Galicja Wschodnia), w I Rzeczypospolitej leżały w centrum kraju…

W dalszej części tekstu:

  • jaką rolę odgrywał Lwów w świadomości Polaków
  • jak kształtowały się stosunki na Wołyniu pomiędzy Polakami i Ukraińcami
  • jak wygladało życie na Kresach Północno-Wschodnich
Pozostało jeszcze 85% treści.

Jeżeli chcesz przeczytać ten artykuł, wykup dostęp.

Zaloguj się, by czytać artykuł w całości
  • Prenumerata cyfrowa

    Czytaj ten i wszystkie artykuły w ramach prenumeraty już od 3,69 zł dziennie.

    już od
    3,69
    /dzień
Paweł Stachnik

Polska Press Sp. z o.o. informuje, że wszystkie treści ukazujące się w serwisie podlegają ochronie. Dowiedz się więcej.

Jesteś zainteresowany kupnem treści? Dowiedz się więcej.

© 2000 - 2024 Polska Press Sp. z o.o.