Dlaczego sportowcy muszą mieć ważne badania lekarskie?
Wielkimi krokami zbliżami się do poznańskiego półmaratonu (26 marca). Postanowiliśmy więc zapytać specjalistę o znaczenie badań lekarskich.
Przy okazji poznaliśmy także ich koszt oraz obowiązkowy charakter w życiu wyczynowych sportowców oraz amatorów. Marzec to też zazwyczaj miesiąc przedłużania o kolejne pół roku wstępnych badań, pozwalających na uprawianie sportu.
Organizatorzy imprez biegowych, triathlonowych czy pływackich zazwyczaj nie wymagają od uczestników ważnych badań lekarskich. - W niedzielę startowałem w maratonie w Barcelonie i tam, podobnie jak w polskich biegach, organizatorzy przy zapisach nie pytają się o stan zdrowia. Inaczej jednak to wygląda przy zgłoszeniach do biegów masowych w Hamburgu, Berlinie czy Wiedniu – tłumaczył nam poznaniak Robert Rataj.
Temat ważnych badań lekarskich w Polsce ze zdwojoną siłą wypływa przy okazji tragicznych sytuacji. Jeśli dojdzie do zgonu albo poważnego zasłabnięcia niemal wszyscy pytają się o badania, które nie są jednak obowiązkowe. Ten stan rzeczy miało zmienić wprowadzenie karty biegacza przez PZLA, ale z różnych względów projekt ten nie został wcielony w życie.
– Problem pogłębia fakt, że świadomość startujących w imprezach masowych jest u nas bardzo mała. Z własnej woli w naszej Poradni takie same badania jak sportowcy zrzeszeni w Związkach Sportowych robi zaledwie 10-15 osób w roku. Wykonywane w trakcie badań kwalifikacyjnych badania EKG nie są aż tak specyficzne, by mogły wykryć wszystkie dolegliwości sercowe . Po infekcji górnych dróg oddechowych może dojść np. do zapalenia mięśnia sercowego. Ryzyko doprowadzenia do tragicznej sytuacji zawsze jednak warto zminimalizować i zadbać przed wyczerpującym biegiem chociażby o podstawowe badania –stwierdził Przemysław Kubala, kierownik Wielkopolskiej Przychodni Sportowo-Lekarskiej w Poznaniu.
Co ciekawe wstępne badania do wydania zgody na uprawianie sportu (składają się one z badań moczu, krwi, EKG, ciśnienia, ostrości wzroku, stomatologicznych, laryngologicznych, ortopedycznych, internistycznych i neurologicznych) nie obowiązują maratończyków, a obowiązują ...szachistów, brydżystów i wędkarzy sportowych.
– Obowiązek wykonania badań sportowo-lekarskich w naszym prawie narzuca ustawa o sporcie.
Ważne badania muszą przedstawić wszyscy zawodnicy, uczestniczący w rozgrywkach organizowanych przez związki sportowe. Badania wstępne maja na celu stwierdzenie stanu zdrowia sportowca i wykrycie ewentualnych przeciwwskazań, a okresowe kontrolują przebieg treningu i jego wpływ na stan zdrowia. Obowiązek sprawdzania ważności badań spoczywa zarówno na trenerach, jak i sędziach. Trzeba pamiętać ,że okres ważności badania wynosi 6 miesięcy, a zdolność powiązana jest z warunkami ubezpieczenia zawodnika. Ustawodawca zapewnił dzieciom i młodzieży do 23 roku życia możliwość wykonania tych badań bezpłatnie w placówkach, posiadających kontrakty z NFZ. Jest ich w naszym województwie – 9. Od 2 do 3 procent zgłaszających się na badania nie otrzymuje zdolności z uwagi na stan zdrowia – dodał dr. Kubala.
Jest on jednym z jedenastu lekarzy-specjalistów medycyny sportowej w Poznaniu. Badania sportowców (ale tylko do 23 roku życia) mogą też przeprowadzać lekarze orzecznicy, posiadający certyfikat Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej (w naszym regionie jest ich 39) .
– Ważne jest aby te badania wykonane były rzetelnie. To nie jest tylko „ pieczątka” jak uważają niektórzy, ale odpowiedzialność za zdrowie, a często życie sportowców– zauważył kierownik Wielkopolskiej Przychodni Sportowo-Lekarskiej, jednej z największych w Polsce.