Cukiernia Expressowa znika z Wildy, ale Poznań jej nie traci. Poznaj historię kultowego lokalu w Poznaniu
Kultowe słodkie miejsce odchodzi do historii. Jeszcze przez kilka dni pani Barbara będzie wykładać ciastka migdałowe, rożki i złote delicje na lady w cukierni Expressowej na Wildzie. Punkt po 28 latach zamyka się z powodów finansowych. Teraz na mapie Poznania zostaną tylko dwa firmowe miejsca - na Wilczaku i przy ulicy Podgórnej.
Cukiernia Expressowa, której właścicielem jest Społem Gastronomiczna Spółdzielnia Spożywców, powstała w miejscu Restauracji Powszechnej przy ul. św. Marcin 11 (wtedy noszącej nazwę Armii Czerwonej). W 1962 roku pomieszczenia zostały przebudowane na potrzeby nowoczesnej wówczas pracowni cukierniczej, do której sprowadzono urządzenia z zagranicy. Prasa szeroko rozpisywała się o tonach lodów wyprodukowanych i sprzedawanych właśnie tu.
Imię jubilatce wymyślili sami poznaniacy. A dokładnie czytelnicy „Expressu Poznańskiego”. W 1983 roku pojawiła się wiadomość o remoncie lokalu: „Pachnie sosną i migdałami - pisał wówczas „Express Poznański”. „12 rodzajów ciast, które dzisiaj można zjeść w Expressowej, będzie dostępne także za miesiąc, czy pół roku. Ciastkarze obiecują, że wybór może się tylko zwiększyć. I praktycznie nic nie zniknęło, a tylko przez te lata przybyło kilkadziesiąt nowych ciast co roku.”
Każde z nich ma swoich fanów, tak jak na przykład pączki składane, które nadal wyrabiane są ręcznie i zgodnie z tradycją nadziewane konfiturą przed smażeniem, kostki z galaretką czy prawdziwy przebój - rożki.
- Gdy się pojawiły były symbolem luksusu i elegancji - mówi Maria z Grunwaldu.
- Minęły dziesięciolecia, dziś to dla mnie smak dzieciństwa, na żadnej rodzinnej uroczystości nie może ich zabraknąć. Dobre poznaje się po kruchym na zewnątrz, miękkim wewnątrz makaronikowym spodzie i wyraźnym posmaku alkoholu w niezbyt gęstym kremie.
Przez lata Expressowa miała swoje lokale w różnych dzielnicach miasta. „Sieć punktów zaprasza na ciastka i desery na ulicę 28 Czerwca 1956 roku, ulicę Międzychodzką i Aleje Marcinkowskiego oraz do kawiarni Expressowej WZ przy ulicy Fredry” - pisał „Głos Wielkopolski” w 2007 roku.
Pani Agnieszka Koberska, kierownik działu handlowego, twierdzi, że wiele klientów pozostaje wiernych „Expressowej” od lat i przyjeżdża z całego miasta do działających punktów po ciastka i torty.
„Expressowa” to ludzie
Po raz pierwszy w Poznaniu właśnie wraz z otwarciem „Expressowej” poznaniacy mogli spróbować tortu migdałowego i ciastka rubinowego, które zostały wprowadzone do produkcji i niezmiennie wypiekane są do dziś.
- Tort migdałowy nauczył mnie robić mistrz cukiernictwa Marian Sobkowiak - mówi Rafał Materna, obecny kierownik pracowni Expressowa. - Przyszedłem do Expressowej jako uczeń. Zacząłem pracę właśnie na Wildzie. Do dziś nie zmieniliśmy receptury tego specjału i nadal cieszy się popularnością wśród klientów - dodaje cukiernik.
Na pięćdziesięciolecie, w 2012 roku, tort migdałowy był również wypiekany w wykwintnej, specjalnej formie jako tort Ambasador.
Mariana Sobkowiaka, który był ponad 40 lat związany z „Expressową”, wieloletni pracownicy wspominają z sentymentem.
- Prawdziwy pasjonat cukiernictwa. Był bardzo wymagający w pracy, ale jednocześnie wszystkich pracowników traktował jak rodzinę
- mówi pani Małgorzata, bufetowa.
To on wyprowadził śmietanę z kuchni na salony. - Pierwszy w Poznaniu wymyśliłem ciasto expressowe, w którym krem zastąpiłem bitą śmietaną. Potem był tort migdałowy także na śmietanie - mówił Marian Sobkowski Danucie Pawlickiej, dziennikarce „Gazety Poznańskiej” w 2004 roku.
Wilda słodką dzielnicą
Pracownia i cukiernia przy ul. 28 Czerwca 1956 roku pod numerem 15 działała od 1992 roku w miejscu Restauracji Powszechnej.
- Byliśmy mile zaskoczeni tym, jak zostaliśmy przyjęci w nowym miejscu - opowiadała w 2004 roku „Głosowi” Alicja Stachowiak, wtedy kierownik „Expressowej”.
- Do dziś wspominam długie kolejki, jakie ustawiały się po ciasta. Szczególnie punkt na Wildzie, gdzie zaczynałam pracę był oblegany w weekendy
- mówi Agnieszka Koberska, obecny kierownik działu handlowego w Społem, która 25 lat temu zaczynała pracę w „Expressowej” na Wildzie jako bufetowa.
Ekspedientki wspominają, że kiedyś ludzie przychodzili całymi rodzinami. Hitami były i są do dziś ciastka takie jak rożki, delicje, a także torty.
- Oprócz migdałowego to stylowy, węgierski i tort Expressowa - nasze ostatnie odkrycie - opowiada pani Agnieszka. - Nie stoimy jednak w miejscu. Cały czas pracujemy nad nowymi deserami. Z ostatnich wyrobów popularnością cieszą się torcik jogurtowy i złote delicje - dodaje kierownik działu handlowego i kontroli gospodarczej Społem.
Później została tam tylko cukiernia
- Pracownię z Wildy, po 24 latach, w 2016 roku udało się nam przenieść do własnego lokalu przy ulicy Wilczak 3, gdzie prężnie funkcjonuje wraz z cukiernią do dziś - mówi Iwona Gorońska, prezes zarządu Społem GSS w Poznaniu.
Obecnie w cukierni wszystko działa po staremu. Ale na stole już leżą ogłoszenia dla klientów, o zamknięciu lokalu.
- Bardzo się dziwiłam, kiedy usłyszałam od koleżanki o sytuacji z Expressową. Kilka dni temu weszłam tam mając nadzieję, że to żart. Niestety, okazało się, że nie będę mogła kupić tu już więcej ulubionych ciastek. A od wielu lat przychodziłam tutaj z dziećmi po słodkie. Później, jak dorosły, kupowałam ulubione desery z „Ekspresowej” jadąc ich odwiedzić
- mówi pani Danuta Bąkowska, mieszkanka Wildy.
Jeszcze przez kilka dni każdego dnia przed otwarciem ekspedientka, pani Barbara czy pani Małgorzata, będzie czekać na świeży towar.
Później segregują go i rozkładają ciasta w lady chłodnicze, drożdżówki na półki. Otwierać lokal dla klientów będą tylko do 29 marca.
- Niestety, firmowy punkt na Wildzie po 28 latach z uwagi na rosnące koszty utrzymania lokalu jesteśmy zmuszeni zamknąć - mówi Iwona Gorońska, prezes zarządu. - Wszystkich naszych wiernych klientów zapraszamy do firmowych punktów na ulicę Wilczak oraz Podgórną - dodaje.